Władysław Sikorski

matej64

Generał broni Władysław Eugeniusz Sikorski, herbu Kopaszyna, (ur. 20 maja 1881 w Tuszowie Narodowym pod Mielcem - zm. 4 lipca 1943 w Gibraltarze), polski dowódca wojskowy i Wódz Naczelny, a w latach 1939-1943 premier Polskiego Rządu na Uchodźstwie.

Wykształcenie

Od 1898 do 1902 uczęszczał do seminarium nauczycielskiego w Rzeszowie. Ostatnią klasę gimnazjum i maturę zdał we Lwowie. W 1902 rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej, gdzie włączył się w ożywioną działalność patriotyczną i społeczną.

Początek kariery wojskowej

Obok Mariana Kukiela, Walerego Sławka, Kazimierza Sosnkowskiego, Witolda Jodko-Narkiewicza, a także Henryka Minkiewicza organizator Związku Walki Czynnej we Lwowie w 1908. Celem ZWCz było przygotowanie powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim. Następnie założył i był prezesem Lwowskiego Związku Strzeleckiego.
Od 1912 członek Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (KTSSN). W latach 1914-1916 był szefem Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego. W tym okresie doszło do konfliktu między Sikorskim i Piłsudskim. W latach 1916-1918 zajął się zaciągiem Polaków do Polnische Wehrmacht, co pogłębiło konflikt z Komendantem.

Wojna polsko-rosyjska (1919-1921)

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. Był szefem sztabu w dowództwie wojsk polskich „Wschód” w Galicji, dowódcą grupy „Bartatów”, a następnie grupy płk. Sikorskiego.
W wojnie polsko-rosyjskiej na różnych stanowiskach dowódczych, m.in. dowódca 9 Dywizji Piechoty i Grupy Poleskiej podczas ofensywy kijowskiej, 5 Armii podczas bitwy warszawskiej oraz 3 Armii podczas walk w rejonie Zamościa.

Prezes Rady Ministrów (1922-1923)

Po zabójstwie Gabriela Narutowicza marszałek Sejmu Maciej Rataj 16 grudnia 1922 powołał go na stanowisko prezesa Rady Ministrów. Sikorski pełnił równocześnie obowiązki ministra spraw wewnętrznych. Podał się do dymisji 26 maja 1923. Jego rząd doprowadził m.in. do uznania polskich granic wschodnich przez państwa zachodnie.

Generał Wojska Polskiego

W 1920 mianowany generałem, a w kwietniu 1921 przez Piłsudskiego generałem dywizji. W latach 1921-1922 szef Sztabu Generalnego.
W latach 1923-1924 pełnił funkcję generalnego inspektora piechoty. W 1924-1925 minister spraw wojskowych w drugim rządzie Władysława Grabskiego. 1925 mianowany dowódcą VI Okręgu Korpusu we Lwowie. Skonfliktowany z Józefem Piłsudskim, w 1928 zostaje odwołany ze stanowiska.

W czasie przewrotu majowego zachował neutralność - nie opuścił Lwowa, ani też nie przysłał pomocy dla wojsk rządowych, co ułatwiło zadanie zwolennikom Piłsudskiego.

Do 1939 pozostał bez przydziału, w dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych. Studiował we Francji w Ecole Superieure de Guerre. W 1936 był jednym z sygnatariuszy antysanacyjnego Frontu Morges (obok Wincentego Witosa, Ignacego Paderewskiego i Józefa Hallera).

W 1939, po rozpoczęciu Kampanii Wrześniowej domagał się od marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego przydziału do jednostki frontowej, lecz go nie otrzymał. W takich okolicznościach przedostał się do Francji, gdzie już 28 września, a więc jeszcze przed ustaniem walk w Polsce, podjął się - za przyzwoleniem aliantów - tworzenia polskiej armii na uchodźstwie.

Prezes Rady Ministrów i Wódz Naczelny (1939-1943)
30 września 1939 mianowany nowym premierem rządu Rzeczypospolitej.
Generał Sikorski wśród marynarzy na pokładzie ORP Piorun
Generał Sikorski wśród marynarzy na pokładzie ORP Piorun
Gen. Sikorski 4 lipca 1943 (jedno z ostatnich zdjęć) w Gibraltarze
Gen. Sikorski 4 lipca 1943 (jedno z ostatnich zdjęć) w Gibraltarze

7 listopada 1939 mianowany przez Prezydenta RP Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych. Utworzył armię polską we Francji, w której skład weszło ponad 84 tys. ludzi. Po klęsce Francji, 5 sierpnia 1940 podpisał umowę w sprawie odbudowy polskiej armii i rządu polskiego na wychodźstwie w Wielkiej Brytanii. W tych strukturach powstały zalążki armii, floty wojennej i handlowej oraz lotnictwa. W pierwszym okresie (1940-1941) największe znaczenie miały okręty Polskiej Marynarki Wojennej i dywizjony myśliwskie lotnictwa.

24 grudnia 1940 Prezydent RP Raczkiewicz mianował go generałem broni.

Układ Sikorski-Majski

Po ataku Niemiec na ZSRR, 30 lipca 1941 podpisał układ z ambasadorem Iwanem Majskim w sprawie tworzenia polskiej armii na wschodzie (pakt Sikorski-Majski, potwierdzony układem Sikorski-Stalin w grudniu tegoż roku). Dzięki temu władze sowieckie ogłosiły amnestię dla Polaków osadzonych w obozach GUŁAGu na Dalekiej Północy i deportowanych w głąb ZSRR w latach 1939-1941 oraz na utworzenie Armii Polskiej w ZSRR pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Dzięki temu - po ewakuacji wojska i znacznej ilości ludności cywilnej na Bliski Wschód - udało się uratować życie ok. 115 tys. ludzi.

Katastrofa gibraltarska
Plymouth. Kondukt pogrzebowy gen. Sikorskiego

Sikorski, wielbiony w okupowanej Polsce i uważany za męża opatrznościowego, zginął w Gibraltarze 4 lipca 1943 podczas powrotu z inspekcji sił Armii Polskiej na Wschodzie. Okoliczności śmierci Sikorskiego nie zostały w pełni wyjaśnione, a zawierające m.in. wyniki śledztwa w sprawie katastrofy archiwa brytyjskie pozostaną utajnione do 2050 (w latach 90. XX wieku przesunięto klauzulę tajności). Nie wyjaśniona pozostaje m.in. rola Kima Philby - sowieckiego agenta i szefa kontrwywiadu brytyjskiego (MI6) na obszar Morza Śródziemnego. Zwłoki generała zostały przetransportowane 10 lipca 1943 do Plymouth w Anglii na pokładzie niszczyciela ORP Orkan, a po uroczystościach pogrzebowych w Londynie Sikorski został pochowany na cmentarzu lotników polskich w Newark koło Nottingham. 17 września 1993 jego prochy przeniesiono na Wawel.

Przez Polaków w okupowanym Kraju i większość środowisk emigracyjnych uznany za bohatera narodowego i jedynego polskiego męża stanu[potrzebne źródło], który był w stanie wywalczyć dla Polski niepodległość i niezawisłość. Jego śmierć przekreśliła te oczekiwania.

Odznaczenia

Generał został odznaczony między innymi Orderem Orła Białego, Orderem Virtuti Militari klasy II i V,Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Grunwaldu klasy I (pośmiertnie), francuską Legią Honorową oraz wieloma innymi odznaczeniami krajowymi i zagranicznymi.

Toldo

Pisałem ostatnio o nim książkę, ale nie ma jak dokończyć.

KaDek

To Ty Toldo pisarzem jesteś ?? Jezyk